Mity i prawdy o diecie niskopurynowej – jak zmienić nawyki żywieniowe w leczeniu dny moczanowej
Dieta niskopurynowa to metoda medyczna stosowana w celu zmniejszenia objawów powiązanych z dną moczanową. Sukcesem tej diety jest łagodzenie dolegliwości pacjentów, którzy doświadczają stanów zapalnych o reumatycznym podłożu. Kluczem do jej efektywności jest zrozumienie podstawowych zasad, które mogą przyczynić się do poprawy stanu zdrowia.
Terapia dietetyczna niskopurynowa jest często wspomniana jako jedno z rozwiązań dla osób cierpiących na dnę moczanową – schorzenie, które dotyka od 1% do 7% populacji. Do grupy ryzyka zaliczają się głównie mężczyźni, osoby starsze i te z predyspozycjami genetycznymi. Nadmierna masa ciała i niezdrowe nawyki żywieniowe są również czynnikami, które mogą prowadzić do rozwoju choroby. Objawy dny moczanowej obejmują silne bóle stawów (szczególnie dużego palca u nogi), ich opuchliznę, zaczerwienienie oraz utrudnione ruchy.
Diagnoza dny moczanowej bazuje na wynikach badań krwi, które pokazują poziom kwasu moczowego, oraz na zobrazowaniach RTG i USG. Czasami konieczne jest również pobranie płynu ze stawu do analizy pod kątem obecności kryształów kwasu moczowego.
Aby zrozumieć mechanizm działania diety niskopurynowej, warto znać rolę puryn w organizmie. Puryny są naturalnymi związkami organicznymi występującymi w ciele człowieka, które są produkowane w trakcie normalnych procesów fizjologicznych, takich jak obumieranie komórek. Zdrowy organizm ma skuteczne mechanizmy pozwalające pozbyć się tych związków.
Co istotne, około 1/3 wszystkich puryn w organizmie pochodzi z jedzenia. Puryny są przekształcane w kwas moczowy – produkt, który jest recyklowany w procesach komórkowych (90% jego ilości) lub wydalany z kałem i moczem (10%).
Jednakże, jeśli ilość puryn w organizmie jest zbyt duża, we krwi gromadzi się nadmiar kwasu moczowego. Jest to stan nazywany hiperurykemią, często nieobjawowym, ale mogącym prowadzić do dny moczanowej. Kwas moczowy przedostaje się do stawów i tam krystalizuje, powodując ból i stan zapalny. Nadmiar kwasu moczowego może również powodować tworzenie się kamieni nerkowych, co jest bardzo bolesne i może wymagać interwencji chirurgicznej.
Dieta niskopurynowa nie jest restrykcyjna i umożliwia utrzymanie zróżnicowanej diety. Do produktów ubogich w puryny zaliczamy większość owoców i soków owocowych, wiele warzyw, produkty zbożowe (chleb, makaron, ryż, kukurydza), orzechy i masła orzechowe, jajka, nabiał (niskotłuszczowy dla osób z nadwagą), zupy na wywarach warzywnych i oleje roślinne. Wiśnie są szczególnie polecane ze względu na ich właściwości przeciwzapalne i zdolność do zmniejszania poziomu kwasu moczowego w organizmie.
W ramach diety można spożywać nie tylko wodę, ale także mleko, kawę, herbatę i kakao. Ważne jest spożywanie dużych ilości płynów każdego dnia, aby pomóc w usuwaniu nadmiaru kwasu moczowego.
