Zasady odżywiania dla osób noszących aparat ortodontyczny – jak wygląda dieta ortodontyczna?

Stosowanie aparatu ortodontycznego może być niezbędne dla poprawy stanu naszego zdrowia lub wyglądu. Jednak konieczność noszenia go przez dłuższy czas wiąże się z pewnymi problemami, zarówno w zakresie higieny, jak i diety. To wymaga zmiany nawyków, aby cała terapia miała swoje uzasadnienie. Czym charakteryzuje się dieta ortodontyczna i jak wpływa na kondycję naszych zębów?

Atrakcyjny uśmiech jest obecnie postrzegany nie tylko jako duży walor estetyczny, ale również jako prawdziwy skarb społeczny. Nie ma zatem nic dziwnego w tym, że rosnąca liczba dorosłych decyduje się na poprawę zgryzu, nawet jeśli robili to głównie ze względu na kwestie estetyczne. Ortodonci oczywiście nadal leczą przede wszystkim dzieci i młodzież, u których wczesna interwencja może zapobiec poważnym problemom stomatologicznym, a nawet zdrowotnym.

Z globalnych badań wynika, że ponad 50% dzieci poniżej 18 roku życia cierpi na różne formy wad zgryzu, które mogą mieć charakter łagodny, umiarkowany lub poważny. Problemem może być zarówno ustawienie zębów, ich pozycja czy odległość między nimi. Najczęściej występujące wady zgryzu to tyłozgryz, zgryz otwarty i zgryz krzyżowy. Nieleczone wady zgryzu mogą prowadzić do próchnicy i utraty zębów, chorób dziąseł, problemów ze stawem skroniowo-żuchwowym, a nawet do bezdechu nocnego. Często są one również przyczyną problemów psychologicznych.

W rozwiniętych krajach regularne badania przesiewowe młodzieży pozwalają na wykrycie większości głównych wad zgryzu. Czasem podczas wzrostu szczęki sytuacja sama się poprawia, innym małym pacjentom wystarczają aparaty ortodontyczne noszone tylko na noc. W znacznej liczbie przypadków ortodonta sugeruje jednak stały aparat, który nosi się od kilku miesięcy do kilku lat. Standardowe modele są mocowane z przodu, ale coraz bardziej popularne są aparaty językowe, które są przymocowane do wewnętrznej strony zębów.

Noszenie stałego aparatu ortodontycznego dla wielu osób jest wyzwaniem estetycznym. Jednak ostatecznie można się przyzwyczaić do metalowych drucików na zębach, natomiast praktyczne aspekty noszenia stają się ważniejsze. W pierwszych dniach po założeniu aparat może powodować ból związany z nowymi naciskami w szczęce. To samo dzieje się również po „dociśnięciu” zamków na zębach, które są robione podczas rutynowych kontroli. W długim okresie czasu największym problemem jest jednak utrzymanie prawidłowej higieny jamy ustnej.

Metalowe zamki klasycznych aparatów są naklejane bezpośrednio na szkliwo i połączone cienkimi drutami. W rezultacie powstaje struktura, która jest idealną pułapką dla resztek jedzenia. Nie tylko zostają one uwięzione w strukturze aparatu, ale przede wszystkim pokrywają zamki, przylegając bezpośrednio do szkliwa. Czyszczenie nie jest łatwe, ponieważ wiele miejsc jest trudno dostępnych. Dlatego rodzice powinni pomagać dzieciom w czyszczeniu.

Zaniedbania w higienie powodują, że bakterie mieszkające w jamie ustnej zaczynają trawić cukier uwięziony w aparacie i na zębach. Powoduje to powstanie kwasów, które prowadzą do rozwoju próchnicy i nieestetycznych plam na szkliwie. U wielu użytkowników aparatów pojawiają się także poważne i bolesne zapalenia dziąseł, które prowadzą do ich recesji i odsłonięcia szyjek zębowych. Oprócz regularnego czyszczenia, najlepiej po każdym posiłku, zaleca się także stosowanie odpowiedniej diety, która zmniejszy ryzyko powstawania trudnych do usunięcia zanieczyszczeń.